portal motoryzacyjny Jedź Bezpiecznie | nowe materiały na stronie
powrót do strony głównej

poznaj nasze opinie z testów samochodów
NOWE NA STRONIE:
POLSKIE DROGI | Droga ekspresowa S11 wydłuży się o kolejne kilometry
TESTY | Dziecko w Kii EV6 - foteliki i wózki
TESTY | Dziecko w Kii EV6 - wyposażenie samochodu

Portal dla wszystkich uczestników ruchu drogowego | Jed¼ Bezpiecznie

Jedź Bezpiecznie | magazyn motoryzacyjny

TESTY

social media - magazyn motoryzacyjny Jedź Bezpiecznie


Akcje przywoławcze do serwisów


Bezpieczeństwo dzieci


Elektromobilność


Polskie drogi


Porady


Porozmawiajmy o bezpieczeństwie


Produkty


Przepisy


Salon samochodowy


Sport


Technika


TESTY | Samochody dostawcze


Testy zderzeniowe Euro NCAP


Ubezpieczenia


Wydarzenia


Wypadki drogowe


Z rynku


 
WYDARZENIA
Jubileusz | Firma Oponiarska Dębica

Fabryka Gum Jezdnych - 75 lat historii
07-04-2014 | tekst: Maciej Kalisz, źródło: miesięcznik "Moto Sklep" | foto: Dębica i archiwum

4 kwietnia w Dębicy odsłonięto pomnik w hołdzie twórcom Centralnego Okręgu Przemysłowego i Fabryki Gum Jezdnych. Nastąpiło to równo w 75. rocznicę otwarcia fabryki.



Od blisko 20 lat Firma Oponiarska Dębica należy do międzynarodowego koncernu Goodyear. Dziś jest największą w Europie i trzecią na świecie fabryką zatrudniającą blisko 3 tys. osób. Produkowane są w niej opony z logo Goodyear, Dunlop. Fulda, Sava i oczywiście Dębica.

Z okazji jubileuszu sięgamy do archiwum wydawanego kilka lat temu miesięcznika "Moto Sklep". W marcu 2001 roku publikowaliśmy w nim historię Dębicy, do lektury której serdecznie zapraszamy.



Jest rok 1923. Rząd polski podejmuje historyczną decyzję o utworzeniu Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP). Jednym z jego elementów ma być filia poznańskiego Stomilu, która rozwinie produkcję na potrzeby armii. Na miejsce powstania nowej Fabryki Gum Jezdnych wybrano miasto Dębicę.

Zasadnicze prace budowlane rozpoczęły się w lutym 1938 roku, a już w czerwcu przystąpiono do montażu maszyn i urządzeń. Do fabryki zakupiono najnowocześniejsze jak na owe czasy maszyny angielskiej firmy Francis Shaw Company Ltd. Dokumentacja techniczna w tym technologii produkcji opon opracowana została przez poznańskich konstruktorów na podstawie licencji współpracującej ze Stomilem amerykańskiej firmy General Tire and Rubber Company. Prace budowlane i montażowe zakończono pod koniec 1938 roku choć prace wykończeniowe trwały jeszcze całą zimą. Całkowity koszt budowy zamknął się w 300 tysiącach złotych.

Pierwszą dębicką oponę wyprodukowano 30 marca 1939 roku. W uroczystości oficjalnego otwarcia zakładów 4 kwietnia udział wzięli m. in. twórca COP-u Eugeniusz Kwiatkowski, władze województwa krakowskiego i miasta Dębicy oraz generalicja z Ministerstwa Spraw Wojskowych.



Początkowo w fabryce zatrudnienie znalazło blisko 300 osób, które pracowały w systemie trzyzmianowym. Produkcja Dębicy była niewielka choć wytwarzano komplety ogumienia (opony i dętki), aż w siedmiu rozmiarach, które przeznaczone były całkowicie na potrzeby polskiej armii. W ciągu pierwszych pięciu miesięcy opanowano całkowicie technologię produkcji, ustabilizowała się w pełni wykwalifikowana załoga. Latem zatrudniano już 600 osób, systematycznie podnoszono także wielkość produkcji oraz powiększano asortyment.

Wybuch II Wojny Światowej przerwał rozwój fabryki. W 1940 roku poznański Stomil wraz z dębicką filią od władz okupacyjnych odkupił niemiecki koncern Continental Gummiwerke AG z Hannoweru. Jednak zgodnie z ustaleniami z niemieckimi władzami wojskowymi nowy właściciel, który nie był zainteresowany wznawianiem produkcji w Dębicy zdemontował i wywiózł w głąb Rzeszy maszyny i urządzenia. W opuszczonych zakładach urządzono warsztat naprawczy taboru samochodowego Wermachtu. Zatrudniono w nim część dotychczasowej załogi fabryki, która zdając sobie sprawę z faktu, że naprawiane pojazdy trafiać będą na front wojenny uprawiała mały sabotaż.

Wojska radzieckie wyzwoliły miasto w sierpniu 1944 roku. Pod koniec stycznia byli pracownicy zorganizowali straż przemysłową w celu zabezpieczenia opuszczonych zakładów. Pomimo to decyzja o odbudowie fabryki zapadła dopiero w 1946 roku. Próbny rozruch zakładów w Dębicy odbył się pod koniec 1949 roku, by 1 kwietnia można było już pracować według pełnego cyklu technologicznego. Powołanie kilka dni później Zakładów Przemysłu Gumowego Dębica oznaczało jednocześnie odłączenie się od poznańskiego Stomilu. Kilka lat później dodano do nazwy firmy znak Degum i od tej chwili, aż do początku lat siedemdziesiątych używano nazw: ZPGum, ZPG Dębica lub Degum.



Ministerialna decyzja o rozbudowie fabryki zapadła w 1953 roku. Rozbudowano przedwojenną halę, wzniesiono drugą, w której ulokowano produkcję opon do samochodów osobowych, od podstaw wybudowano walcownię, własną elektrociepłownię oraz kilka innych obiektów niezbędnych do prowadzenia działalności. Zadbano też o zaplecze socjalno-kulturalne budując klub kultury, stadion sportowy, stołówkę pracowniczą i kawiarnię.

Lata 60. to okres intensywnego rozwoju przemysłu motoryzacyjnego, a tym samym i fabryki. Wybudowano nową halę produkcji opon rowerowych, stworzono zaczątki zaplecza naukowo-badawczego. Firma stała się jedynym w kraju producentem opon i dętek motocyklowych i rowerowych. W roku 1960 produkcja opon w porównaniu z rokiem 1950 wzrosła aż 30-krotnie. W 1963 roku przystąpiono do budowy nowego Wydziału Opon Rowerowych dzięki czemu Dębica stała się jednym w kraju producentem opon i dętek do jednośladów.

W Olsztynie rozpoczęto także budowę Zakładów Opon Samochodowych Stomil, która była prowadzona przy dużym współudziale specjalistów z Dębicy. Pod koniec tej dekady rozpoczął się też eksport produktów Dębicy, który objął 35 krajów świata na czterech kontynentach. Rocznie na rynki zagraniczne trafiało 2 miliony sztuk ogumienia wyprodukowanego w Dębicy.

Pod koniec dekady do seryjnej produkcji trafiła nowa opona opasana (pośrednia opona pomiędzy diagonalną, a radialną) do Syreny, a później do Fiata 125p. Wkrótce powstało kilka odmian tej opony z różną rzeźbą bieżnika.

Lata 70-te były wielkim przełomem w historii dębickiej firmy. Do produkcji weszły opony radialne, zbudowano kilka dużych wydziałów produkcyjnych - w tym Wytwórnię Osobowych Opon Radialnych i Centralną Wytwórnię Dętek. W marcu 1970 roku podjęto decyzję o zmianie nazwy na Dębickie Zakłady Opon Samochodowych Stomil. Nazwę Stomil otrzymały wówczas wszystkie polskie firmy produkujące wyroby z gumy: od kaloszy po specjalistyczne opony do maszyn górniczych.

1 >>
  www.jedz-bezpiecznie.pl
e-jedzbezpiecznie.pl
e-jedzbezpiecznie.pl

copyright 2002-2024 | polityka prywatności | wydawca: Kalisz Media | kontakt | do góry